Trakeostomili Hasta Bakımı
Trakeostomi; solunum yetmezliğine bağlı olarak yüz ile boyun bölgesinde oluşan çeşitli travmalarda kullanılan cerrahi bir yöntemdir. Kişi solunum hastalıklarından dolayı başvuru yaptığında maskeyle ve solunum tüpüyle verilen solunum desteğiyle hala 15 gün gibi bir sürede kendi başına nefes alamıyorsa, o halde Trakeostomili Hasta sınıfına girmesi gerekmekte ve soluk borusu kısmına açılan trakeostomi ile trakeostomi kanülü takılarak solunumu desteklenmelidir. Bu tip cerrahi işlem görmüş hastalar eskisine oranla çok daha rahat nefes alıp, çevreyle daha güçlü iletişim kurabilip, ağız yoluyla beslene biliyor olsa da Trakeostomili Hasta Bakımı hijyen açısından son derece önem teşkil eden bir durumdur. Trakeostomi kişilerin öksürememe, yutkunamama ve tükürüklerini kontrol edememe gibi durumlarında hastane ortamında boğazına açılan bir delik yardımıyla, ağız içinde biriken salgının aspire makinası yardımıyla çekilme işlemidir ve bu operasyon oldukça kısa sürede uzman hekim tarafından gerçekleştirilmektedir.
Ancak hastaya trakeostomi kanülü takıldıktan sonra bazı temizlik ve bakım uygulamaları gereklidir. konu hakkında detaylar aşağıda bilginize sunulmuştur.
- Trakeostomi kanülü enfeksiyon riski taşıdığından bakımını üstlenen şahısın bakımda yüksek ölçüde dezenfektan ile kanülü dezenfekte etmesi önemlidir.
- Hastanın boğazında kalıcı açıklık oluşabilmesi adına ameliyat sonrasında dış kanül 3 ile 5 gün aralığında değiştirilmemelidir. Sonraki ilk 3 günü izleyen sürede iç kanül 2 ile 3 saat aralığında temizlenmeli ve bağ kirlendikçe değişimi yapılmalıdır.
- Cuff balon jimnastiği; cuff’lı trakeosttomi de uzmanın talimatına uygun olarak 2 saat arayla balonun havası alınır ve 15 dakika sonra balon tekrar şişirilir. Bu işlem yapılmadan önce mutlaka hastanın aspirasyonu yapılmalı ve işlem öncesinde de sonrasında da balonun basıncı kontrol edilmelidir.
- Hastanın kaldığı oda sıcaklığı 24ᵒC ve nem oranı % 60 ile 90 aralığında olmalıdır.
- Hastanın solunum ile akciğer sesleri dinlenmeli, hipoksi olma ihtimali gözlenmeli, Oksijen düzeyi kontrol edilmeli, tüpün derinliği ile pozisyonu değerlendirilip, ağız bakımı yapılmalıdır.
- Dış kanül sadece uzman gerekli gördüğünde değişmeli ve bakımını yapan kişinin baştan aşağı steril olmaya özen göstermesi gereklidir. Ayrıca takılacak olan dış kanülünde dezenfekte olması gereklidir.
- İç kanülün değişimi; hasta bakıcı tamamen steril olduktan sonra eldiven, maske ve gözlüğünü takıp, hastanın ağrı kontrolünü değerlendirir. Eğer ağrısı varsa hekimin uygun gördüğü ağrı kesici işlem öncesinde hastaya verilir. Sonrasında dış kanül altındaki pansuman çıkarılıp, bölgede kızarıklık şişkinlik gibi eylemlerin oluşup oluşmadığı kontrol edilir. Temizliğe başlamadan önce hastanın mahrem yerleri ötülür ve dezenfektan solüsyon yardımıyla dış yüzeydeki kuruyan kısımlar ıslatılarak temizlenir. Bakımı yapılan bölge, steril spançlarla kurulanır ve nemi alınır. Saat yönünün tersine doğru 90 derece açıyla iç kanülü çevrilip kilidi açılır. Eğer iç kanülü tek kullanımlıksa atılır ve yenisi takılır. Ancak metalse uygun fırça yardımıyla temizlenir steril hale girilir ve dış kanülün içine takılarak saat yönünde 90 derece çevrilerek hastaya takılır.Her hastanın bakımı özen, titizlik ve sabır gerektirdiği gibi Trakeostomili Hasta Bakımı da son derece titizlikle ele alınarak, hastaya herhangi bir rahatsızlık vermeden bakımının üstlenilmesi gerektiği bilinmelidir.